Mersinin İdman Yurdu’ na sahip çıkma sorunu…
“Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde, develer tellal, pireler berber iken” diye başlar tekerleme ama ben öyle yapmayacağım.
Kuruluşunun 91. Yılını kutladığımız, çoğu varlıklının ellerini ceplerine atarken en azından “tatlı bela” gördükleri Mersin İdmanyurdu ile ilgili yazılıp çizilenleri okuyup, ağıt niyetine ağızlardan dökülenleri dinledikçe, kentin bu en önemli markasının öksüz kalması değil, Mersinin üzerine kabus niyetine çökmüş ‘sahiplenme’ sorununu dillendirenler şaşırtıyor beni…
Neden mi?
Tarihi boyunca (1960’ ların 3-5 yılı hariç) hep aynı sıkıntıyı yaşadı İdmanyurdu…
Hep bir yerlerden, birilerinden medet umdu, himmet bekledi.
Rantından, adından, bahşettiği makamlardan yararlanmayı marifet sayan, çoğu kelli felli adam, iş onca getirinin bedeliyle ilgili hesaba gelince, ya başına dikilen garsondan kurtulmak için uyur numarası çeken sonradan görmelere özendiler, ya da şölenin ortasında maraza çıkarıp yavuz hırsızlığı marifet saydılar.
Bunlar son dönemlerde sıkça tanık olduğumuz hep birlikte izlediğimiz sahneler ama inanın geçmiş te bugünden farklı değildi.
Nasıl mı?
Yalan bilmez arşive bir bakalım…
İkinci dünya savaşının dünyayı kan gölüne çevirdiği günler…
Yıl 1940 aylardan Eylül…
Mersin İdmanyurdu Anadolu’ nun öne çıkan en başarılı ekiplerinden biri olarak, ülke genelinde düzenlenen gruplar eşleşmeleri çerçevesinde deplasmanlara gidiyor, sahasında da misafir takımları ağırlıyor. MİY’ nun grubunda Kayseri ve Eskişehir takımları yer almakta.
Bu minvalde takım 15 Eylül Pazar günü Kayseri’ de yapacağı maç için kafile Perşembe gününden Celal Abaç başkanlığında yola çıkıyor.
Maç sonucuna elimdeki arşivde rastlamadım ama 25 Eylül 1940 tarihli Yeni Mersin gazetesindeki “gruplar birincilikleri şampiyonası” başlıklı haber sanırım merakımızı gidermeye epeyi yardımcı olur.
Hep birlikte okuyalım:
“Futbol gruplar birinciliği şampiyonası Genel direktörlükçe tertip edilen deplasmanlı gruplar birincileri kümesi maçlarının üçüncü hafta müsabakaları Mersin sporcuları için en çetin bir imtihan günü olacaktır.
Mersin futbol takımı yapacağı dört müsabakanın ikisini kazanmış bulunmaktadır. Eskişehir takımı ise bu müsabakaların ilkini en acar rakibi olan Mersin İdmanyurdu ile şehrimiz stadyumunda Pazar günü yapacaktır. Mersin takımı bu maçı kazandığı takdirde Eskişehir’ de yapacağı maçı kaybetse bile gruplar birincileri şampiyonu olacak ve Genel Direktörlük kupasını kazanacaktır. Mersin İY takımı Temmuzda Eskişehir Demirspor ile yaptığı iki mühim maçın heyecanı Mersin sporsever halkından henüz zail olmamıştır. Şüphesiz bu Pazar yapılacak maç daha heyecanlı ve alakabahş (yakın ilgi) olacaktır. Sporcularımızın enerjilerini bol bol sarf ederek sporsever halkımızın heyecanına bir zafer neşesi katacağını ümit ediyoruz”
Eskişehir Demirspor kolay lokma değildir ve Mersin’e gelmeden önce Ankara’ daki Türkiye Şampiyonası çerçevesinde karşılaştığı efsane Fenerbahçe’ yi 3-1 yenmiştir.
İşte bu zorlu rakip nedeniyle gazete grup şampiyonluğu yolundaki en önemli viraj gördüğü Eskişehir maçı öncesi kenti uyandırmaya, “gazı vermeye” çalışmaktadır ama bir gün sonra 26 Eylül 1940 nüshasında yer alan yorum işlerin hiç te sanıldığı gibi gitmediğini acı dille anlatmaya çalışmaktadır.
Kayseri deplasmanının ardından bu kez Kayseri Sümerspor Mersin’e gelmiş ve kendi sahasındaki yenilginin ardından 22 Eylül 1940 Pazar günü Mersin’ de bu kez İY’ una 2-0 yenilir. (Bilgi için 1951’ e kadar Mersin’deki maçlar şimdi ki Tevfik Sırrı Gür lisesi ile Özgür çocuk parkı arasında kalan ve portatif tribünlere sahip sahada oynanmaktadır)
İdmanyurdu Kayseri’ yi iki maçta da yenip şampiyonluğun önündeki tek engel Eskişehir’ e hazırlanmaktadır ama…
İşte o “ama” yı gelin 26 Eylül 1940 tarihli Yeni Mersin gazetesinde yer alan “Mersinlileri Arıyoruz” başlıklı haber/yorumda görmeye çalışalım…
“Pazar günü Mersin İY takımı gene rakibine galip geldi. Lakin burada bizim maksadımız spor haberi vermek değildir. Ancak bir zaman gene bir arkadaşın işaret ettiği bahsi tazelemek. Halkımızın bu nevi faaliyetlere gösterdiği bariz alakasızlığı canlandırmaktır.
Sebep düşünüyoruz; bulamıyoruz. Spor sevilmeyecek bir nesne değil. Stadyum sıkıcı ve kasvetli bir mahzen, bir mahbes (hapishane/cezaevi) değildir. Buraya maç izlemeye girmek uzun boylu masraflara mütevakıf değildir.
Stadyumda muhtelif memleket çocukları gayretlerinin semeresini verir. Burada galip takım temayüz etmiş. Emeklerine haklı olarak taşkın bir alaka ve sevinç bekler. Bu tezahür onların bu vadideki faaliyetlerine yeni bir hız yeni enerji katar.
Mersinin yegane takımı İdman yurtlular bu sene memlekete şeref bahşeden muvaffakiyetler kazandılar. Didindiler, çalıştılar ve memleketlerinin yalnız Mersinde değil, diğer muhitlerde de yüzünü ağarttılar. Grup birinciliklerinde de birinci oldular. Gruplar birinciliğinde de gene lider olmuşken, şuursuz ve bedbaht bir hakemin garezkârlığı eseri ikincilikte kaldılar. Bu bile onlar için umulmaz bir mazhariyet, bir muvaffakiyetti. Lakin bunu bilen kaç kişi var? O günlerde de stadyumumuz boş denecek kadar kimsesizdi. Bu şayanı dikkat hadise garip olduğu kadar acı ve merak vericidir.
Stadyumda Mersinlileri arıyoruz. Memleket çocuklarına onlardan sevgi ve müzaheret bekliyoruz. Bu nevi muvaffakiyetlerin en büyük mükafatı ve kazancı candan alaka ve rabıta (ilgi) görmektir. Bu onların maneviyatına zindelik ve tazelik verecektir.”
76 yıl önce bugünlerde yayınlanan haber/analiz bu minvalde başlıyor ve devam edip gidiyor. Şimdi arkanıza yaslanıp sakin kafayla şöyle bir düşünün dile kolay 76 yıl önceki kentin ruh haliyle bugünkü atmosfer arasında çok mu fark var?
